۱۳۹۳ آبان ۳, شنبه

یادداشتی برای رویای (به تحقق در آمده ی) غربی ..." اثر امیر اسفندیاری، فربد مهاجر


ﺷﺎﯾﺪ ﺗﺼﻮﺭ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ، ﮐﺎﻻﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺿﺮﻭﺭﺗﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﺎﻻﯾﯽ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﮐﺎﻻ، ﺁﻧﭽﯿﺰﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺮﻭﺵ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﮐﺴﺐ ﺳﻮﺩ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ، ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ :
ﮐﺎﻻﻫﺎﯼ ﺣﻘﯿﻘﯽ – ﮐﺎﻻﻫﺎﯼ ﻣﻮﻫﻮﻡ ( ﻣﺜﻞ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﮐﺎﺭ، ﻃﺒﯿﻌﺖ ، ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ )

ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺎﻟﺠﻮ



ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﻨﺲ ﺁﺭﺕ ﺭﻭﯾﺎﯼ ( ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﯼ) ﻏﺮﺑﯽ ﯾﺎ ... ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﮐﺎﻻ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﻀﺎﯼ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ ﯾﮏ ﻋﮑﺎﺱ ﺩﺭ ﺑﺪﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﺯ ﺍﻭ ﯾﮏ ﻋﮑﺲ ﭘﺮﺗﺮﻩ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ. ﺩﺭ ﻣﺤﯿﻂ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺳﻪ ﻣﯿﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺭﻭﯼ ﻫﺮ ﻣﯿﺰ ﯾﮏ ﭘﺎﺯﻝ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﯾﺨﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﺮ ﭘﺎﺯﻝ ﯾﮏ ﻋﮑﺲ ﭘﺮﺗﺮﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ . ﺧﻮﺩ ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﭘﺎﺯﻝ ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺪﻩ ﺍﯼ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺍﻭ ﻣﯽ ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻋﺪﻩ ﺍﯼ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﭘﺎﺯﻝ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ. ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﯽ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﺎﺭ ﻣﯽﮐﺸﺪ ﻭ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮ ﮐﺎﺭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ
ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭﮔﺎﻫﯽ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺕ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻭﻗﺘﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﭘﺎﺯﻝ ﻫﺎ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﺭﻭﯼ ﺁﻥ ﭼﺴﺐ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ ﻭ ﭘﺎﺯﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻤﻮﺩﯼ ﺭﻭﯼ ﻣﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻭﯼ ﺁﻥ ﯾﮏ ﺑﺎﺭﮐﺪ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ. ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺎﺯﻝ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﯽ ﺍﻓﺘﺪ. ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺭﻭﯼ ﯾﮏ ﭘﺮﺩﻩ ﯼ ﭘﺮﻭﮊﮐﺘﻮﺭ ﻋﮑﺲ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﻓﻮﻣﺮ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺭﻭﯼ ﻫﻤﻪ ﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﯾﮏ ﺑﺎﺭﮐﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻣﻠﻤﻮﺱ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﯼ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﮐﺎﻻ ﻭ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﮐﺎﻻ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﮔﻪ ﺍﯼ ﮐﻪ ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﺑﯿﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﭘﺨﺶ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﺎﻻﯼ ﻣﻮﻫﻮﻡ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ . ﭘﺮﻓﻮﺭﻣﺮ ﺷﺮﺍﯾﻄﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﭘﺎﺯﻟﺶ ﺭﺍ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭘﺎﺯﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺭﻭﯼ ﺁﻥ ﺑﺎﺭﮐﺪ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﺎﻻ ﮐﺎﻻﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ. ﺍﻣﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺭﻭﯼ ﻋﮑﺲ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻋﮑﺲ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﺭﮐﺪ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﻘﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﺎﻻ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻭ ﺳﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻫﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻫﻢ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮐﺎﻻ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺍﻣﺎ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﯼ ﺍﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ:
ﻧﺎﻡ ﺍﺛﺮ : ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﻤﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﭼﺮﺥ ﺑﭽﺮﺧﺪ.
ﭘﻮﺳﺘﺮ : ﭘﺮﺗﺮﻩ ﯼ ﭼﻪ ﮔﻮﺍﺭﺍ ﺭﻭﯼ ﯾﮏ ﺗﯽ ﺷﺮﺕ.
ﮐﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺩﺭ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ.

ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺻﺮﻓﺎ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﯾﻄﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﺯﻝ ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ، ﺑﺪﻭﻥ ﻫﯿﭻ ﻓﮑﺮﯼ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﺯﻝ ﺑﺎ ﻋﮑﺲ ﮐﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ﻫﯿﭻ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ( ﺩﻗﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﺯﻝ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﯿﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻩ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﺷﺪ ) ﯾﺎ ﺍﮔﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺍﯾﻦ ﮐﺎ ﻫﻢ ﺻﺮﻓﺎ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﮐﺎﻻﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺣﺮﻓﯽ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﮐﺎﻻ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺭﺳﺎﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﯾﺎﺩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ، ﺍﻓﮑﺎﺭ، ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﯼ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻗﺘﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮐﺎﻻ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﻧﻈﺎﻡ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﺳﻌﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺳﻮﺩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﺪ ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎ، ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺩﺭ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

فربد مهاجر


هیچ نظری موجود نیست: